ایران 20

ایران 20 - آموزش عالی و پرورش نخبگان

این برنامه اشاره به جایگاه و رتبه زیر 20 ایران در مسائل مختلف علمی، اقتصادی، سبک زندگی و ... دارد که در فضای گرافیکی به صورت موشن گرافیک دو بعدی به ارائه اطلاعات و آمار می پردازد.

آموزش عالی و پرورش نخبگان

سال 1357 وقتی انقلاب اسلامی ایران پیروز شد، در ایران تنها 310 هزار نفر به دانشگاه رفته بودند و در دانشگاه‌ها هم 170 هزار دانشجو وجود داشت. بعد از انقلاب اما تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در مقاطع مختلف، با نزدیک به 18 برابر افزایش به 5 میلیون و 474 هزار نفر رسید و تعداد دانشجویان نیز با 23 و نیم برابر افزایش، به حدود 4 میلیون نفر رسیده است. طبیعتا زیرساختِ چنین توسعه‌ای افزایش دانشگاه‌ها و رشته‌های تحصیلی در کشور بوده است.
پیش از انقلاب، در سراسر کشور فقط 223 دانشگاه و واحد آموزش عالی وجود داشت اما حالا بیش از 2 هزار و 540 دانشگاه و واحد آموزش عالی در کشور به وجود آمده است. 196 رشتۀ علمی دوران کارشناسی حالا 914 رشته شده است و 182 رشتۀ کارشناسی ارشد نیز به 1033 رشته افزایش پیدا کرده است. در رشته‌های دکتری تخصصی نیز 28 رشته اینک به 793 رشته افزایش پیدا کرده است. اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها هم پیش از انقلاب تنها 9 هزار و 282 نفر بودند اما بعد از انقلاب، این رقم به 63 هزار و 818 نفر رسیده است.
این رشد فقط کمی نبوده است بلکه انباشت این رشد کمّی به رشدِ کیفی نیز منجر شده است. ایران در سال 1382 از نظر میزان رشدِ تولید علم به مقام نوزدهم جهانی رسید. از نظر کیفیت دانشگاه‌ها نیز جمهوری اسلامی ایران اینک در میان 938 دانشگاه برتر جهان، 23 دانشگاه را به خود اختصاص داده است که بر اساس نظام رتبه‌بندی لایدِن، یکی از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی در جهان، طبقه‌بندی شده‌است. بر اساس همین رتبه‌بندی، ایران در جهان اسلام از نظر تعداد دانشگاه‌های برتر از همۀ کشورهای اسلامی دیگر جلوتر است. در میان کشورهای اسلامی بعد از ایران، ترکیه با 19 دانشگاه، مالزی با 5 دانشگاه و عربستان با 4 دانشگاه، در میان دانشگاه‌های برتر جهان قرار دارند. این دستاورد، نه تنها نسبت به دوران پهلوی که حتی در دوران جمهوری اسلامی نیز بسیار نوین است و حاصل چهار دهه رشد نظام آموزش عالی کشور است. حتی در سال 1391 هنوز هیچ دانشگاهی از کشور در رتبه‌بندی لایدن در میان دانشگاه‌های برتر جهان قرار نداشت. برای اولین بار، در سال 1392 پنج دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه شریف، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تهران و دانشگاه علوم‌پزشکی تهران در این رتبه‌های جهانی قرار گرفتند. بخشی از این موفقیت به علت بالا رفتنِ کیفیت دانش‌آموزانی است که وارد دانشگاه می‌شوند. در دانشگاه‌های برتر ایران، بسیاری از کسانی که تحصیل می‌کنند در دوران پیش از ورود به دانشگاه دارای رتبه‌های علمی و المپیادی بوده‌اند. بعد از انقلاب، مسالۀ المپیادهای علمی به شدت مورد توجه قرار گرفت و جوانان ایرانی توانستند برای اولین بار سه مقام اول جهانی را در المپیاد شیمی سال 1374، المپیاد شیمی سال 1375 و المپیاد ریاضی سال 1377 را به دست آورند. همچنین دو مقام دوم جهانی در المپیاد فیزیک سال 1378 و المپیاد شیمی سال 1380 نصیب دانش‌آموزان ایرانی شد و در مقام سوم جهانی نیز دو المپیاد فیزیک در سال‌های 1374 و 1377 از دستاوردهای نخبگان ایرانی بود. مجموع حضور ایران در المپیادهای جهانی از سال 1366 تا 1380 در رشته‌های ریاضی، کامپیوتر، شیمی و زیست‌شناسی جمعا 57 مدال طلا، 92 مدال نقره و 58 مدال برنز بود. این در حالی است که برخی از این المپیادها از سال‌های قبل از انقلاب برگزار می‌شده‌اند. مثلا قدمت برگزاری المپیاد جهانی ریاضی به سال 1338 می‌رسد و المپیاد جهانی فیزیک از سال 1346 و المپیاد جهانی شیمی نیز از سال 1347 برگزار می‌شود. اما جوانان ایرانی در آن سال‌ها هرگز نتوانسته بودند در این المپیادها مقامی کسب کنند. کسب این افتخارات علمی که کیفیت دانشجویان حاضر در دانشگاه‌ها را نیز افزایش داده، محصول پیشرفت زیرساخت‌های آموزش و پرورش در دوران پس از انقلاب است.
اما در نهایت باید گفت که یکی از دگرگونی‌های اصلی دانشگاه‌های ایران پس از انقلاب، حضور چشمگیر دختران و زنان در آن‌هاست. پیش از انقلاب، از کل جمعیت دانشجویان کشور، تنها 23 درصد را دختران و زنان تشکیل می‌دادند. پس از انقلاب اما حضور دانشجویان دختر افزایش چشمگیری پیدا کرد و سرانجام در سال 1385 برای نخستین بار جمعیت دختران دانشگاه‌ها ناگهان از پسران پیشی گرفته و به 63 درصد رسید. این یعنی افزایش سه برابری دختران دانشجو در 27 سال.

ایران 20 - آموزش عالی و پرورش نخبگان

ارسال دیدگاه


ارسال

جهت مشاهده دیدگاه های کاربران کلیک نمایید

دیدگاه ها